Một trong những bài nhạc Pháp tôi rất thích, kể từ ngày chỉ là một cậu bé, yêu thích bởi sự vui tươi, nhí nhảnh trong giai điệu và tiếng hát France Gall, kể cả sự "đáng thương" trong lời hát của cô bé búp bê chỉ biết dâng tiếng hát cho đời làm vui.
Cả lời Việt hay lời Pháp đều rất xác đáng và ý nghĩa!
Cũng không nhớ là mình biết ca khúc này lúc nào, chỉ biết là nhỏ lắm, lúc nhỏ các băng nhạc hải ngoại đầy nhà, mà ca khúc này lại phổ biến ở miền Nam tại những năm 70 trước năm 75 qua tiếng hát học trò Thanh Lan theo phong trào Yé-yé - một thể loại nhạc kiểu xì tin dâu nhộn nhịp thập niên 60-70 thuở trước rất thịnh hành tại Pháp và Ý, nó tác động mạnh tới các nước chịu ảnh hưởng của các nền văn hóa Pháp, nhất là miền Nam Việt Nam trong giai đoạn đó, giai đoạn mà gọi là khai phóng nền nhạc trẻ Việt Nam và nữ là ca sĩ Thanh Lan đứng đầu.
Ca khúc được Serge Gainsbourg - cha để của dòng nhạc Yé-yé sáng tác năm 1965 cho học trò cưng của ông, France Gall dự thi cuộc thi danh giá Eurovision - cuộc thi bình chọn bài hát hay nhất Âu Châu năm đó. Tuy là một bài nhạc Pháp, được sáng tác bởi nhạc sĩ người Pháp, ca sĩ trình bày cũng là ca sĩ người Pháp nhưng khi dự thi lại đại diện cho nước Luxembourg - một quốc gia cũng lấy tiếng Pháp làm quốc ngữ. Chính điều này đã đem lại làn sóng chỉ trích của người Pháp cho Serge Gainsbourg và France Gall khi cô giành giải nhất của cuộc thi năm đó. Tuy nhiên, không thể phủ nhận sự thành công của bài hát đã giúp France Gall trở thành một biểu tượng ngôi sao mới ở Pháp sau chiến thắng cuộc thi, chính bước sánh vai vào hàng ngũ "yé-yé girls" cùng với Sheila, Françoise Hardy và Sylvie Vartan khi cô chỉ mới 18 tuổi.
Phần trình diễn của France Gall tại cuộc thi Eurovision 1965
Ngay sau cuộc thi, France Gall đã bán được 16 ngàn bản tại Pháp và 500,000 bản 4 tháng sau đó.
Về phần ý nghĩa của bài hát, ngay từ tên tiêu đề, có nghĩa là "Búp bê bằng sáp, búp bê bằng mùn cưa". Nhưng theo Serge, ý nghĩa của bài hát là một "Búp bê bằng sáp biết hát" - điều mà ông ám chỉ France Gall và muốn dành tặng bài hát này cho cô. Và chính vì thế, toàn bộ nội dung bài hát như nói lên cuộc đời France Gall lúc đó: Một cô nàng búp bê tối ngày chỉ thích ca hát trong gương, và nhìn cuộc đời màu hồng, xung quanh nó, những con búp bê kém sắc khác (ý nói khán giả), nhìn nó bằng cặp mắt ngưỡng mộ. Búp bê đó chỉ biết ca hát những bản tình ca ngọt ngào dâng cho đời "hàng ngàn hàng vạn điệu ca" giúp cho những con búp bê khác gần nhau hơn, yêu quý nhau hơn. Nhưng rồi một ngày nó chợt nhận ra, nó cứ ca hát như vậy mà chẳng có ý nghĩa gì cả, cứ mãi ca hát về tình yêu trong khi tâm hồn nó chẳng biết yêu là gì!? Nhìn những cặp tình nhân quấn quít bên nhau, nó cũng buồn cũng tủi, nhưng rồi nó biết rằng, đó là sứ mệnh của nó, nên nó vẫn tiếp tục ca hát dưới mái tóc vàng hoe như ánh mặt trời (ý chỉ France Gall), mặc kệ tất cả, không cần hơi ấm từ bất kỳ chàng trai nào.
Je suis une poupée de cire Une poupée de son
Tôi là 1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh (mùn cưa)
Mon coeur est gravé dans mes chansons
Tim tôi được khắc sâu muôn vàn bài hát.
Poupée de cire poupée de son
1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh (mùn cưa)
Suis-je meilleure suis-je pire Qu’une poupée de salon
Tôi tốt hơn hay tệ hại hơn so với những con búp bê thời trang kia?
Je vois la vie en rose bonbon
Nhìn cuộc đời qua những khung cửa kính màu hồng
Poupée de cire poupée de son
1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh (mùn cưa)
Mes disques sont un miroir
Những đĩa hát của tôi là một tấm gương
Dans lequel chacun peut me voir
Mà trong đó mỗi người đêù có thể thấy tôi
Je suis partout à la fois
Tôi xuất hiện khắp nơi nơi cùng một lúc
Brisée en mille éclats de voix
Cùng tan thành muôn ngàn mảnh vỡ của tiếng hát
Autour de moi j’entends rire Les poupées de chiffon
Xung quanh tôi, tôi nghe tiếng đùa vui của những con búp bê nhàu nát
Celles qui dansent sur mes chansons
Đó chính là những kẻ đang say sưa nhảy theo khúc tình ca tôi
Poupée de cire poupée de son
1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh (mùn cưa)
Elles se laissent séduire Pour un oui pour un nom
Chúng bỏ lại đây những lời quyến rũ dù chẳng vì lý do chi
L’amour n’est pas que dans les chansons
Tình yêu không chỉ nằm trong những bài hát
Poupée de cire poupée de son
1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh
Mes disques sont un miroir
Những đĩa hát của tôi là một tấm gương
Dans lequel chacun peut me voir
Mà trong đó mỗi người đêù có thể thấy tôi
Je suis partout à la fois
Tôi xuất hiện khắp nơi nơi cùng một lúc
Brisée en mille éclats de voix
Cùng tan thành muôn ngàn mảnh vỡ của tiếng hát
Seule parfois je soupire
Nhiều khi cô đơn, tôi lại thở dài
Je me dis à quoi bon
Tự nghĩ rằng: Làm điều này để làm gì?
Chanter ainsi l’amour sans raison
Cứ mãi ca hát về tình yêu dù chẳng biết lý do
Sans rien connaître des garçons
Chẳng biết thứ gì về những chàng trai
Je n’suis qu’une poupée de cire Qu’une poupée de son
Tôi là 1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh
Sous le soleil de mes cheveux blonds
Đang ẩn mình dưới mái tóc vàng hoe như ánh mặt trời
Poupée de cire poupée de son
1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh
Mais un jour je vivrai mes chansons
Nhưng rồi một ngày tôi sẽ sống trong những bài hát của tôi ấy
Poupée de cire poupée de son
1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh
Sans craindre la chaleur des garçons
Mà không hề lo sợ hơi ấm từ những chàng trai
Poupée de cire poupée de son.
1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh
Je suis une poupée de cire Une poupée de son
Tôi là 1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh (mùn cưa)
Mon coeur est gravé dans mes chansons
Tim tôi được khắc sâu muôn vàn bài hát.
Poupée de cire poupée de son
1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh (mùn cưa)
Suis-je meilleure suis-je pire Qu’une poupée de salon
Tôi tốt hơn hay tệ hại hơn so với những con búp bê thời trang kia?
Je vois la vie en rose bonbon
Nhìn cuộc đời qua những khung cửa kính màu hồng
Poupée de cire poupée de son
1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh (mùn cưa)
Những đĩa hát của tôi là một tấm gương
Dans lequel chacun peut me voir
Mà trong đó mỗi người đêù có thể thấy tôi
Je suis partout à la fois
Tôi xuất hiện khắp nơi nơi cùng một lúc
Brisée en mille éclats de voix
Cùng tan thành muôn ngàn mảnh vỡ của tiếng hát
Autour de moi j’entends rire Les poupées de chiffon
Xung quanh tôi, tôi nghe tiếng đùa vui của những con búp bê nhàu nát
Celles qui dansent sur mes chansons
Đó chính là những kẻ đang say sưa nhảy theo khúc tình ca tôi
Poupée de cire poupée de son
1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh (mùn cưa)
Chúng bỏ lại đây những lời quyến rũ dù chẳng vì lý do chi
L’amour n’est pas que dans les chansons
Tình yêu không chỉ nằm trong những bài hát
Poupée de cire poupée de son
1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh
Mes disques sont un miroir
Những đĩa hát của tôi là một tấm gương
Dans lequel chacun peut me voir
Mà trong đó mỗi người đêù có thể thấy tôi
Je suis partout à la fois
Tôi xuất hiện khắp nơi nơi cùng một lúc
Brisée en mille éclats de voix
Cùng tan thành muôn ngàn mảnh vỡ của tiếng hát
Seule parfois je soupire
Nhiều khi cô đơn, tôi lại thở dài
Je me dis à quoi bon
Tự nghĩ rằng: Làm điều này để làm gì?
Chanter ainsi l’amour sans raison
Cứ mãi ca hát về tình yêu dù chẳng biết lý do
Sans rien connaître des garçons
Chẳng biết thứ gì về những chàng trai
Je n’suis qu’une poupée de cire Qu’une poupée de son
Tôi là 1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh
Sous le soleil de mes cheveux blonds
Đang ẩn mình dưới mái tóc vàng hoe như ánh mặt trời
Poupée de cire poupée de son
1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh
Mais un jour je vivrai mes chansons
Nhưng rồi một ngày tôi sẽ sống trong những bài hát của tôi ấy
Poupée de cire poupée de son
1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh
Sans craindre la chaleur des garçons
Mà không hề lo sợ hơi ấm từ những chàng trai
Poupée de cire poupée de son.
1 con búp bê bằng sáp, 1 con búp bê của âm thanh
Thanh Mai và Thanh Lan thâu trước năm 75
Lời Việt được nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng chuyển thể theo phong trào Việt hóa nhạc trẻ rầm rộ lúc đó tại miền Nam Việt Nam trước năm 75 với tựa đề "Búp bê không tình yêu" với ý nghĩa gần như là giống hoàn toàn lời Pháp do Thanh Lan (hát lời Pháp) và Thanh Mai (hát lời Việt) thời ấy và trở nên phổ biến tại miền Nam lúc bấy giờ. Sau năm 75, tại hải ngoại, ca sĩ Ngọc Lan là ca sĩ hát lại bản này thành công nhất. Bài hát được xem là một bài nhạc Pháp thịnh hành và phổ biến nhất ở Việt Nam.
Ngọc Lan trình bày
Có một chuyện rất vui là nhờ bài hát này mà quen được một người bạn ngoại quốc, hì hì, 2 đứa trở nên thân thiết hơn nhờ bài hát này! :)
Hôm nay mao muội viết về nó, cũng xin tự chuyển thể tiếng Việt của bác Vũ Xuân Hùng sang tiếng Anh dù vốn chữ nghĩa hạn hẹp, nếu có sai sót mong comment góp ý cho XD
Búp bê không tình yêu (Doll without love)
Búp bê không tình yêu (Doll without love)
Tôi như con búp bê bằng nhựa
I'm like a plastic doll,
Một thứ búp bê thật xinh xắn
a lovely doll
Đựng đầy trong trái tim nghìn muôn ca khúc
Filling my heart with a thousand of songs
buồn vui nhớ mong khóc thương mơ mộng
with sadness, happiness, nostalgia, crying and dreariness
Sáng láng tươi vui như hàng ngàn vạn búp bê xinh lồng khung kínhI'm like a plastic doll,
Một thứ búp bê thật xinh xắn
a lovely doll
Đựng đầy trong trái tim nghìn muôn ca khúc
Filling my heart with a thousand of songs
buồn vui nhớ mong khóc thương mơ mộng
with sadness, happiness, nostalgia, crying and dreariness
Splendid, happy as thousand, tens of thousands beautiful dolls in the glass frame
Nhìn đời mê đắm như kẹo thơm thơ ấu
Looking at life as candy of childhood
Looking at life as candy of childhood
Lòng như đóa hoa trong ngày đầu xuân.
My heart is like a flower in the early spring
My heart is like a flower in the early spring
Thơ ngây như gương dưới nắng hồng
Innocent as mirror under pink sunny
Tâm hồn dại khờ chẳng giấu chút gìInnocent as mirror under pink sunny
My soul is foolish, not hide anything
Rong chơi vui ca suốt tháng ngày
Roaming, singing in happiness all the time
Dâng đời hàng ngàn hàng vạn điệu ca
Dedicate to life with thousand, tens of thousands singing
Bốn phía vây quanh tôi nghe giọng cười những búp bê bằng bông nõn
The four surrounding of mine, i hear the laugh of cotton doll
Hồn hậu reo múa theo tình ca thôi hát
Gently cheering and dancing follow my love songs
Chúng thiết tha trao nhau ân tình thề hứa dấu yêu dài thiên thu
They're dearly giving deep feeling of love each other and swearing that the love will be eternity
Bỏ mặc tôi đó đi về nơi phương khác vì yêu dấu kia không là tình ca
Neglect me here and they've gone away 'coz that love is not a love song.
Có lúc tôi nghe tim sao buồn
Sometime, i listen my heart and ask: "Why is it sad?"
Roaming, singing in happiness all the time
Dâng đời hàng ngàn hàng vạn điệu ca
Dedicate to life with thousand, tens of thousands singing
Bốn phía vây quanh tôi nghe giọng cười những búp bê bằng bông nõn
The four surrounding of mine, i hear the laugh of cotton doll
Hồn hậu reo múa theo tình ca thôi hát
Gently cheering and dancing follow my love songs
Chúng thiết tha trao nhau ân tình thề hứa dấu yêu dài thiên thu
They're dearly giving deep feeling of love each other and swearing that the love will be eternity
Bỏ mặc tôi đó đi về nơi phương khác vì yêu dấu kia không là tình ca
Neglect me here and they've gone away 'coz that love is not a love song.
Thơ ngây như gương dưới nắng hồng
Innocent as mirror under pink sunny
Tâm hồn dại khờ chẳng giấu chút gìInnocent as mirror under pink sunny
My soul is foolish, not hide anything
Rong chơi vui ca suốt tháng ngày
Roaming, singing in happiness all the time
Dâng đời hàng ngàn hàng vạn điệu ca
Dedicate to life with thousand, tens of thousands singing
Roaming, singing in happiness all the time
Dâng đời hàng ngàn hàng vạn điệu ca
Dedicate to life with thousand, tens of thousands singing
Có lúc tôi nghe tim sao buồn
Sometime, i listen my heart and ask: "Why is it sad?"
Và nước mắt êm đềm rơi xuống
And gently falling tears
And gently falling tears
Trọn đời ca hát cho tình yêu ai đó
I sing for a love of someone else all my life
I sing for a love of someone else all my life
Còn tôi tháng năm mãi sao đơn độc.
But why am i still lonely forever?
But why am i still lonely forever?
Tôi như con búp bê bằng nhựa, một thứ búp bê thật xinh xắn
I am a plastic doll, a lovely doll
I am a plastic doll, a lovely doll
Mặt trời trên tóc nhưng lòng sao băng giá
The sun is on my hair but why is my soul so cold?
The sun is on my hair but why is my soul so cold?
Vì sao búp bê thiếu một tình yêu ?!
Why does the doll lack a love?!
Một ngày tôi sẽ quên đời trong câu hát mặc cho trái tim sống đời tình yêu
One day, i will not care the life by my singing, and let my heart lives its love life.
Sợ gì hơi nóng trong người con trai đó mặc cho xóa tan trong cuộc tình yêu
Why must be fear that boy's warmth? Let it is erased in love.
Why does the doll lack a love?!
Một ngày tôi sẽ quên đời trong câu hát mặc cho trái tim sống đời tình yêu
One day, i will not care the life by my singing, and let my heart lives its love life.
Sợ gì hơi nóng trong người con trai đó mặc cho xóa tan trong cuộc tình yêu
Why must be fear that boy's warmth? Let it is erased in love.
