Nhuộm Gram - Phương pháp và ý nghĩa

Nguồn: https://mavuive.com/nhuom-gram-phuong-phap-va-y-nghia/

Số là hôm qua thi vấn đáp, giảng viên hỏi ngay phần này, ý nghĩa của từng loại thuốc nhuộm, dù đã làm đi làm lại cả trăm lần nhưng do không để ý và chuẩn bị kỹ nên trả lời sai phần chất tẩy cồn, bị mất điểm quá oan uổng, quyết định lên mạng tìm kiếm và học cho kỹ phần này để từ giờ về sau không phạm sai lầm nữa. Hy vọng mọi người cũng thế nhé!

Nhuộm Gram là một phương pháp nhằm phân loại vi khuẩn thành 2 nhóm lớn dựa vào cấu tạo thành tế bào khác nhau của chúng. Bằng phương pháp nhuộm Gram, ta có vi khuẩn Gram Âm (-) và vi khuẩn Gram Dương (+).
Tên gọi của phương pháp bắt nguồn từ người tìm ra nó, nhà khoa học người Đan Mạch Hans Christian Gram (1853–1938), khi ông công bố phương pháp này vào năm 1884.
Đây là một phương pháp hữu hiệu trong bước đầu xác định vi sinh vật, tuy nhiên, không phải tất cả các loài vi khuẩn đều được phân chia bằng cách này, ta có nhóm vi khuẩn biến thể với Gram (gram-variable) và nhóm vi khuẩn không xác định Gram (gram-indeterminate).

Màu tím (Gram +) của vi khuẩn Staphylococcus aureus và màu đỏ hồng (Gram -)của Escherichia coli được phân biệt bằng phương pháp nhuộm Gram. (wikipedia.com)

Việc phân loại dựa trên cơ sở, các loài vi khuẩn Gram + có thành tế bào phủ lớp peptidoglycan dày (chiếm 50-90% vỏ tế bào), nên trong quá trình nhuộm, nó sẽ bắt màu của chất tím kết tinh (màu tím xanh), trong khi đó, nhóm vi khuẩn Gram - do có lớp peptidoglycan mỏng hơn (10%) nên nó không bắt được màu tím kết tinh mà sẽ bắt màu hồng của chất nhuộm Safranin. Các bước cơ bản của quá trình nhuộm Gram.

Lưu ý, quy trình mỗi nơi có thể khác nhau đôi chút nhưng đây là quy trình mà mình thường làm nhất

• -         Nhỏ lên lam kính sạch 1 giọt nước muối sinh lý, lấy 1-3 khuẩn lạc dàn đều trên lam kính và kéo một ít nước muối sinh lý vào để tránh làm loãng mẫu nhuộm.
• -         Để khô tự nhiên. Cố định tiêu bản trên phiến kính bằng cách hơ cao trên ngọn lửa đèn cồn, kiểm tra độ nóng (nhẹ vừa phải trên mu bàn tay). Chú ý: nóng quá, hoặc hơ lâu, vi khuẩn sẽ biến dạng.
• -         Đổ thuốc nhuộm tím kết tinh lên tiêu bản, để 1 phút, rửa nước.
• -         Đổ dung dịch lugol lên tiêu bản, để 1 phút, hất bỏ đi.
• -         Tẩy màu bằng cồn 90⁰ cho tới khi không còn màu tím kết tinh.
• -         Rửa qua nước.
• -         Đổ thuốc nhuộm Safranin lên tiêu bản, để 30s.
• -         Rửa qua nước.
• -         Thấm giấy hoặc để khô ở không khí.
• -         Quan sát dưới kính hiển vi ở vật kính 100 có nhỏ dầu soi.
• 
  
• -         Đọc kết quả: Vi khuẩn Gram dương bắt màu tím (do màu tím kết tinh) còn vi khuẩn Gram âm có màu đỏ hồng (đỏ Safranin).

Ý nghĩa từng bước: đọc ở: https://mavuive.com/nhuom-gram-phuong-phap-va-y-nghia/